a In juni 1940 besloot de bezetter om alle in Nederland wonende Engelse, Franse en Belgische mannelijke staatsburgers van zestien jaar en ouder te interneren. Zij werden ondergebracht in een aan de rand van de duinen liggend barakkenkamp in Schoorl dat voor de meidagen van 1940 delen van een Nederlands infanterieregiment had gehuisvest en na de capitulatie korte tijd in gebruik was geweest door een onderdeel van de Wehrmacht. De Fransen en Belgen werden spoedig vrijgelaten, later ook de Engelsen, voor zover zij zestien tot achttien jaar waren. De oudere Engelsen werden, vermoedelijk in 1941, naar een civiel interneringskamp in Tost bij Gleiwitz overgebracht en aan die Engelse mannen werd in december 1942, toen de Verenigde Staten met Duitsland in oorlog waren geraakt, een aantal Amerikaanse staatsburgers uit Nederland toegevoegd die eerst enige maanden in het kamp Amersfoort geïnterneerd waren geweest; de vrouwen onder hen werden met enkele Engelse vrouwen naar een apart interneringskamp overgebracht, ver van de mannen: In Liebenau aan het Meer van Konstanz. Het totaal aantal van deze geïnterneerden bedroeg in de zomer van 1944 ruim vierhonderd.
2e Luitenant der SS Arnold Schmidt was de eerste commandant van het Interneringskamp Schoorl. Vermoedelijk werd het kamp Schoorl aanvankelijk gewoon aangeduid als Internierungslager. Het viel onder de Befehlshaber de Sicherheitspolizei und des SD en had een SS Officier als commandant. Schmidt werd vervangen door SS-Untersturmführer Johann Stöver, die op zijn beurt weer vervangen werd door SS-Untersturmführer Karl Peter Berg. Het kamp werd bewaakt door manschappen van de Ordnungspolizei en kreeg, toen Stöver verdween, officieel de aanduiding: Polizeiliches Durchgangslager. In feite was het al vele maanden een doorgangskamp geweest, in zoverre dat het gebruikelijk was om er groepen personen in op te sluiten die of in het kamp een korte straftijd ondergingen of er vastgehouden werden in afwachting van transport naar een ander kamp.
Onder hen waren de bijna 400 Amsterdamse en Haagse Joden die bij razzia's op 22 en 23 februari 1941 gegrepen waren. Deze werden naar Buchenwald doorgezonden. Begin maart kwamen daar een kleine twee honderd 18 tot 30 jarigen bij, allen inwoners van Sommelsdijk, die in hechtenis genomen werden als strafgijzelaars. Wat was hun misdaad? Ze hadden herhaaldelijk personeel van het Duitse leger en de Nederlandse politie beledigd waarvoor ze veroordeeld waren tot één maand detentie. Begin mei kwamen daar bijna driehonderd officieren van het 1ste luchtvaartregiment bij die er van verdacht werden samengewerkt te hebben met drie piloten die met 2 Fokker G-1's naar Engeland ontsnapt waren. Ze werden veroordeeld tot zes weken detentie. In de loop van 1941 werden meerdere mensen gevangen genomen die vrij spoedig weer vrijgelaten werden of werden doorgezonden naar een van de Duitse concentratiekampen. Schoorl werd tegen het eind van oktober 1941 gesloten. In de vrij korte periode van het bestaan van kamp Schoorl, buitenlanders niet meegerekend, telde het kamp ongeveer 1.900 gevangenen. Doch nooit waren er meer dan 700 gevangenen tegelijk opgesloten.
Vanaf medio augustus 1941 werden 450 gevangenen successievelijk overgebracht naar Amersfoort. Onder de 1.900 gevangenen in Schoorl bevonden zich ongeveer 25 vrouwen. Zij werden niet naar Amersfoort gezonden maar via één van de Amsterdamse Huizen van Bewaring gingen ze naar het beruchte kamp Ravensbrück. "Daar is het niet zo prettig als hier," zei Berg, de Lagerkommandant van Schoorl, tegen één van de vrouwen. Was Schoorl dan zo prettig? Helemaal niet, maar het regime was er minder streng en er is, voorzover bekend, niet één gevangene gestorven. Bij voorkeur werden communisten van Joodse afkomst door Berg getreiterd. Ze kregen uitputtende straffen opgelegd.
Waarom het kamp in Schoorl als Polizeiliches Durchgangslager opgeheven werd is niet bekend. Men vermoedt dat de SD van oordeel was dat de ligging te geïsoleerd was en dat het bovendien, zo dicht bij de kust, teveel risico's inhield; Het is ook mogelijk dat de terrein rond het kamp te weinig uitbreidingsmogelijkheden bood.
![]()
|